«Νομικός τις προσήλθε τω Ιησού πειράζων αυτόν, και λέγων» (Λκ. 10,25). Νομικός είναι αυτός που μελετούσε και ερμήνευε τον νόμο της Παλαιάς Διαθήκης. Σήμερα θα λέγαμε ένας θεολόγος. Έρχεται και ρωτά τον Χριστό όχι με αγαθή διάθεση και πιστεύοντας στην αξία του, αλλά θέλοντας να τον φέρει σε αμηχανία, να τον παγιδεύσει, κι έτσι να τον εκθέσει. Τον αποκαλεί διδάσκαλο, χωρίς να θέλει να μάθει και υποκρίνεται ότι τον τιμά, για να τον ξευτελίσει. Όταν η πρόθεση κάποιου είναι πονηρή, το έργο που πραγματοποιεί ακόμη κι αν είναι αγαθό καταντά πονηρό, ασχέτως αν ο Θεός εν τη πανσοφία του το εκμεταλλεύεται για να παράγει κάτι καλό. Δεν φθάνει λοιπόν να μιλάμε ή να ακούμε για τα θεία, όταν η διάθεσή μας είναι πονηρή και άπιστη.
«Διδάσκαλε τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω»; Όλο το ενδιαφέρον μας και όλη η φροντίδα μας για το νόμο του Θεού τις περισσότερες φορές είναι θεωρητικό και σχολαστικό, χωρίς όμως να επιθυμούμε να το βιώσουμε έστω και ελάχιστα. Μοιάζουμε με τους αρχαίους Αθηναίους, οι οποίοι «εις ουδέν έτερον ευκαίρουν ή λέγειν τι και ακούειν καινότερον» (Πρξ. 17,21). Όταν όμως γνώριζαν την αλήθεια του Θεού, την χλεύαζαν ή έλεγαν ειρωνικά θα τα ξανασυζητήσουμε και έφευγαν (Πρξ. 17,32). Ακόμη κι όταν επισκεπτόμαστε ιερούς τόπους και ρωτούμε άγιους Γέροντες, το ενδιαφέρον πολλών από εμάς είναι ακαδημαϊκό, χωρίς να έχουμε και την ελάχιστη διάθεση να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των όσων ακούσαμε.
«Εν τω νόμω τι γέγραπται; Πως αναγινώσκεις»; Τι ρωτάτε, τι λέτε στους Γεροντάδες να σας πουν λόγο πνευματικό. Ανοίξτε την αγία Γραφή, αυτή τα λέγει όλα. Όταν ο πλούσιος βρέθηκε στην κόλαση και υπέφερε και παρακάλεσε τον Αβραάμ να στείλει τον Λάζαρο στα αδέλφια του για να μετανοήσουν, εκείνος απάντησε• «Έχουσι Μωυσέα και τους προφήτας• ακουσάτωσαν αυτών».
Μερικοί λένε• «Να έβλεπα έναν άγγελο να μου πει τι θα κάνω. Έτσι θα συγκλονισθώ και θα αλλάξω». Μα υπάρχουν άγγελοι. Είναι οι επίσκοποι και οι ιερείς. «Τω αγγέλω της εν Εφέσου εκκλησίας γράψον» (Αποκ. 2,1). Οι επίσκοποι είναι άγγελοι κατά την Αποκάλυψη.
Άλλοι λένε• «Να μπορούσα να δω τον Θεό και να τον ρωτήσω για θέματα διάφορα. Κι όμως ο Κύριος μας μιλά συνεχώς μέσα από τη Γραφή. «Τάδε λέγει Κύριος». Έτσι αρχίζουν το κήρυγμά τους οι προφήτες. Στο στρατό, όταν διαβάζεται διαταγή του υπουργού Άμυνας, δίδεται το παράγγελμα της «προσοχής» αρχικά και μετά της «αναπαύσεως». Μπορεί τη διαταγή σε μικρά στρατιωτικά τμήματα να τη διαβάζει χαμηλόβαθμος αξιωματικός ή και υπαξιωματικός, αλλά εκείνη την στιγμή είναι το στόμα του υπουργού της Άμυνας.
Το ίδιο συμβαίνει και στην Εκκλησία, όταν ακούγεται το ευαγγέλιο ή ο απόστολος και μετά ακολουθεί το κήρυγμα. «Πρόσχωμεν» «Σοφία πρόσχωμεν». Ο επίσκοπος ή ο κληρικός είναι «εις τύπον και τόπον Χριστού». Είναι σαν να μιλά ο Χριστός. Καμμία κίνηση την ώρα εκείνη. Ούτε κερί να ανάψουμε, ούτε εικόνα να ασπαστούμε, ούτε άλλη κίνηση που διασπά την προσοχή του εκκλησιάσματος και αναστατώνει την μυσταγωγία του ευαγγελίου και του κηρύγματος. «Μακάριοι οι ακούοντες τον λόγον του Θεού και οι
φυλάσσοντες αυτόν» (Λκ. 11,28). Ο Χριστός όταν ανελήφθη στους ουρανούς, άφησε τους κληρικούς στη θέση του, για να τους βλέπουμε, να τους ακούμε, να τους συμβουλευόμαστε, να τους αγγίζουμε και να παίρνουμε τη χάρη όπως η αιμορροούσα. Είναι ανόητο και ασεβές την ώρα που έχουμε ζωντανό τον Χριστό και μας μιλάει εμείς να ασπαζόμαστε τις εικόνες ακόμη και την εικόνα του. Ποτέ δεν φιλάμε την φωτογραφία του αγαπημένου μας προσώπου, όταν αυτό είναι παρών. Ποτέ δεν προσέχουμε την προσωπογραφία του, όταν το έχουμε μπροστά μας.
«Ο δε αποκριθείς είπεν• αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου... και τον πλησίον σου...». Στη θεωρία παίρνουμε άριστα• στην πράξη...
«Τούτο ποίει και ζήση». Η σωτηρία δεν είναι απλώς θέμα γνώσεως αλλά και εφαρμογής. Παράδειγμα ο Μ. Αντώνιος, ο οποίος μόλις άκουσε το ευαγγέλιο για τον πλούσιο νεανίσκο που ζητούσε την τελειότητα, μοίρασε την περιουσία του και έφυγε στην έρημο. Γι’ αυτό και ο Κύριος τονίζει στον πλούσιο νεανίσκο «τας εντολάς οίδας»• δηλαδή εφαρμογή και σώθηκες. Για να κατανοήσουμε πλήρως το νόμο του Θεού πρέπει να τον εφαρμόσουμε. Ο εκκλησιασμός πολύ μεγάλο πράγμα, η λειτουργία συνιστά την Εκκλησία, κατεβάζει το Θεό σωματικά στους ανθρώπους. Κι όμως ο ιερεύς και ο λευίτης, δηλαδή άνθρωποι που είχαν σπουδαίο ρόλο στις συνάξεις της Εκκλησίας της Παλαιάς Διαθήκης, περάσαν και δεν έδωσαν σημασία στον αδελφό τους, τον συμπατριώτη τους, τον ομόθρησκό τους. Και πέρασε ένας αλλόθρησκος και αλλοεθνής κι αυτός έδωσε σημασία στον πληγωμένο.
Κάποτε ευρισκόμενος στο Σινά επιχείρησα με έναν Αυστριακό ορθόδοξο μοναχό να επισκεφτούμε τον άγιο Γεώργιο τον Αρσελαΐτη. Ένα προσκύνημα που απέχει περίπου μια μέρα δρόμο και ανήκει στο μοναστήρι του Σινά. Πήραμε έναν Βεδουίνο με τη καμήλα του και ξεκινήσαμε. Όταν φθάσαμε το βράδυ κατάκοποι, μας υποδέχθηκαν οι γυναίκες των υπαλλήλων του μετοχίου, γιατί οι άνδρες είχαν φύγει να παραστούν σε μια κηδεία συγγενικού προσώπου. Οι γυναίκες βγήκαν από την καλύβα τους για να κοιμηθούν έξω και να μπούμε εμείς μέσα και μας παρέθεσαν το λιτό τους φαγητό. Ο Αυστριακός μοναχός, που οι γονείς του είχαν χωρίσει και είχε μόνο μία αδελφή στην Αυστρία πολύ πλούσια, που κατοικούσε σε μία έπαυλη τριάντα δωματίων, πήγε κάποτε να την δει. Μόλις συναντήθηκαν και μετά τις πρώτες κουβέντες, η αδελφή του τον συνέστησε όσο είναι νωρίς να ψάξει να βρει ξενοδοχείο, γιατί δεν είχε πολλά δωμάτια για να τον φιλοξενήσει! Τριάντα δωμάτια δεν αρκούσαν να φιλοξενήσουν τον αδελφό της. Ο μοναχός με πόνο μας είπε την ιστορία αυτή και συνέκρινε τη φιλοξενία των Βεδουίνων μουσουλμάνων γυναικών με την σκληρότητα και τη αγένεια της «χριστιανής» αδελφής του. Ο καμηλιέρης μας, που άκουγε έκπληκτος την ιστορία, όταν τελείωσε ο μοναχός είπε• «Ο Θεός έφυγε από την Ευρώπη». Τι μαστίγωμα ένιωσα να ακούω έναν μουσουλμάνο να μας ελέγχει και να λέγει ότι χάσαμε εμείς οι Ευρωπαίοι το Θεό μας!
«Ο δε θέλων δικαιούν εαυτόν». Δεν μας ενδιαφέρει η αλήθεια• απλώς συζήτηση να γίνεται. Να κάνουμε τον έξυπνο και να δείχνουμε τη σοφία μας. Ή να προσπαθούμε να παγιδεύσουμε τον άλλο και να τον φέρουμε σε δύσκολη θέση. Πάντοτε σχολιάζουμε το λόγο του Θεού και ουδέποτε υπακούομε.
Τι κρίμα…
Αρχιμ. Μελέτιος Απ. Βαδραχάνης
